Πανελλήνια συνέδρια ναυτικών μουσείων
Το πρώτο συνέδριο των Ναυτικών Μουσείων διοργανώθηκε το 1996 με πρωτοβουλία του Ναυτικού Μουσείου Κρήτης και εκ τότε καθιερώθηκε η πραγματοποίηση του ανά διετία.
Τα πανελλήνια συνέδρια των Ναυτικών Μουσείων αποτελούν σημαντικό θεσμό ο οποίος επιχειρεί να συμβάλλει στη δημιουργία γόνιμου διαλόγου μεταξύ της τοπικής, της μουσειακής και της επιστημονικής κοινότητας και να αναδείξει καλές πρακτικές στον τομέα της διαχείρισης της νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς με έμφαση στη ναυτική και ναυπηγική ιστορία και παράδοση.
Μέσω των συνεδρίων, προσφέρεται η γνωριμία με τις συλλογές και τις δραστηριότητες των τοπικών ναυτικών μουσείων, αναπτύσσεται ένα απόθεμα γνώσης και επικοινωνίας, προωθείται, κατ’ επέκταση, η δικτύωση και η συνεργασία αλλά και ενισχύεται η προβολή των πολιτιστικών φορέων ναυτικής παράδοσης & κληρονομιάς.
Στόχος των συνεδρίων αυτών είναι, ως εκ τούτου, η ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των ελληνικών Ναυτικών Μουσείων για τη χάραξη μιας κοινής πολιτικής στους τομείς της μελέτης, διάσωσης και προβολής της ναυτικής ιστορίας και παράδοσης.
Παράλληλα, έχει γίνει θεσμός τα συνέδρια να πραγματοποιούνται από διαφορετικό ναυτικό μουσείο της ελληνικής περιφέρειας, με ειδική κάθε φορά θεματική, σχετική με την τοπική ναυτική ιστορία και παράδοση. Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η πολιτιστική ζωή των τοπικών κοινωνιών και η τουριστική κίνηση των περιοχών, όπου βρίσκεται το εκάστοτε μουσείο.
Η ημερίδα ειδικής θεματικής διεξάγεται , συνήθως, την πρώτη ημέρα του συνεδρίου ενώ, την δεύτερη ημέρα, παρουσιάζονται τα πεπραγμένα των μουσείων την περασμένη διετία.
Στο τέλος κάθε συνεδρίου συντάσσεται Ψήφισμα το οποίο αποτελεί το πρακτικό και την γραπτή διατύπωση των συμπερασμάτων της συνόδου των εκπροσώπων των ναυτικών μουσείων και συναφών πολιτιστικών φορέων που συμμετείχαν στο συνέδριο.
Μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής των πανελλήνιων συνεδρίων είναι οι εκάστοτε πρόεδροι των Ναυτικών Μουσείων Ελλάδος και Κρήτης, και ο πρόεδρος του Μουσείου που αναλαμβάνει να φιλοξενήσει το επόμενο προγραμματισμένο συνέδριο.
Από το 2004 τον συντονισμό και την γραμματειακή υποστήριξη των πανελληνίων συνεδρίων των ναυτικών μουσείων έχει αναλάβει το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος.
Η Συντονιστική Επιτροπή επιδιώκει να θέσει κάθε φορά τη διοργάνωση υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με βασικό στόχο την ενδυνάμωση της συνεργασίας της Διεύθυνσης της Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς με τα ναυτικά μουσεία και τους λοιπούς φορείς πολιτισμού.
Προηγούμενες συναντήσεις
1.Ναυτικό Μουσείο Κρήτης, Χανιά, 26-28 Απριλίου 1996.
2.Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος, Πειραιάς 13-14 Νοεμβρίου 1998/Τίτλος: «Διάσωση Προστασία και Προβολή της Ναυτικής Κληρονομιάς»
3.Πλοίο –Μουσείο Θ/Κ «Γ. Αβέρωφ», Παλαιό Φάληρο, 31 Οκτωβρίου 2000/Τίτλος: «Μουσεία και Νέες Τεχνολογίες»
4.Ναυτικό Μουσείο Οινουσσών- Ναυτικό Μουσείο Χίου, Οινούσσες- Χίος, 25-27 Μαΐου 2002. /Τίτλος: «Ναυτικά Μουσεία: Εστίες Πολιτισμού και Παράγοντες Συνοχής της τοπικής Ναυτικής Κοινωνίας»
5.Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος & Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο Ύδρας, Πειραιάς – Ύδρα 8-10 Οκτωβρίου 2004. /Τίτλος: «Εμπορική Ναυτιλία-Πολεμικό Ναυτικό: Τα Ιστορικά Αρχεία».
6.Ναυτικό Μουσείο Γαλαξειδίου. Γαλαξείδι, 27-28 Μαΐου 2006 /Τίτλος: «Από τα πανιά στον ατμό.»
7. Ναυτικό Μουσείο Λιτοχώρου, Λιτόχωρο Πιερίας, 20 -21 Σεπτεμβρίου 2008 /Τίτλος: «Η ναυτική παράδοση του Μακεδονικού χώρου και η εξέλιξή της δια μέσου των αιώνων.»
8.Ναυτικό Μουσείο Ιονίου, Αργοστόλι Κεφαλλονιάς 21-22 Αυγούστου 2010. /Τίτλος: «Η συμβολή της Ιονίου Ναυτιλίας στη νεώτερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία.»
9.Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος-Πλωτό Ναυτικό Μουσείο «Γεώργιος Αβέρωφ» Πειραιάς/ Π. Φάληρο, 9-10 Μαΐου 2014 /Τίτλος: «Πλοία μνημεία της ελληνικής ναυτικής παράδοσης και μουσειακή πραγματικότητα»
10.Ναυτικό και Ιστορικό Μουσείο Γαλαξειδίου/ Γαλαξίδι, 6-8 Μαΐου 2016 /Τίτλος: «Ελληνικές Ναυτικές Πολιτείες από το 16 ο έως το 19 ο αιώνα»
11.Ναυτικό Μουσείο Καβάλας/ Καβάλα, 9-10 Ιουνίου 2018 /Τίτλος: «Νεάπολις-Χριστούπολις-Καβάλα. Ψηφίδες της ναυτικής μας ιστορίας»
Το ΙΒ’ Πανελλήνιο Συνέδριο Ναυτικών Μουσείων στην Άνδρο
Τα ναυτικά μουσεία αποτελούν οργανισμούς μέσω των οποίων το ναυτικό παρελθόν του τόπου ενδιαφέροντος ανασυγκροτείται, διαχέεται και αποτυπώνεται στη δημόσια σφαίρα. Στο πλαίσιο αυτό, με την εφαρμογή αναγνωρισμένων προτύπων και με την υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών, επιδιώκουν να παρέχουν υπηρεσίες που τα καθιστούν πόλους έλξης για την προσέλκυση κοινού και ενεργού συμμετοχής στις δράσεις τους.
Σημαντικές διεθνείς εξελίξεις που αφορούν τον ρόλο, την ανάπτυξη και τη διαχείριση των μουσείων κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, μας υποχρεώνουν σε αναστοχασμό ιδιαιτέρως ως προς τις πρακτικές που αναπτύσσουν τα μουσεία εστιάζοντας στους επισκέπτες αλλά και ως προς τα (επιχειρηματικά κυρίως) πρότυπα που υιοθετούν για τη διαχείριση δράσεων και υπηρεσιών και εν τέλει για την επιβίωσή τους.
Οι εξελίξεις αυτές υποχρεώνουν και το Ναυτικό Μουσείο Άνδρου σε περισυλλογή και ανασύνταξη, σε μια νέα ερμηνεία του θεσμού και της πρακτικής του. Η αναζήτηση της νέας φυσιογνωμίας υπαγορεύεται από την κοινή πεποίθηση ότι το Ναυτικό Μουσείο Άνδρου ως φορέας συλλογικής μνήμης μπορεί και πρέπει να καταστεί βασική υποδομή για τη ζωή και την ανάπτυξη του νησιού. Με αυτήν τη βεβαιότητα, ο Δήμος Άνδρου αποφάσισε να προχωρήσει σε ένα πρόγραμμα επέκτασης και αναδιάρθρωσης του Μουσείου καθώς και σε επανέκθεση της Συλλογής του. Βασική επιδίωξή του είναι, το Μουσείο να αναπτύξει τα ερμηνευτικά του μέσα και να παρουσιάσει σταδιακά ένα πλήρες ανάπτυγμα λειτουργιών και δραστηριοτήτων προκειμένου να συνδεθεί με την τοπική κοινωνία, να προσελκύσει το ευρύ κοινό και να αποκτήσει την εκπαιδευτική και ψυχαγωγική διάσταση που του προσδίδει ο ρόλος του.
Το γεγονός της διοργάνωσης του ΙΒ’ Πανελλήνιου Συνεδρίου Ναυτικών Μουσείων παρέχει στο Ναυτικό Μουσείο Άνδρου μοναδική ευκαιρία για τη σηματοδότηση της νέας αρχής του.